О центре
Информации
O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi huzuridagi Tarmoq bozorlari va ishlab chiqarishda mehnat unumdorligi
tadqiqotlari markazi to‘g‘risidagi
MA’LUMOT
Markazning funksiya va faoliyat yo‘nalishlari:
Markazning asosiy maqsadi O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotini rivojlantirishga qaratilgan tadqiqot va tahlillar ishlab chiqishdan iborat.
Markazning asosiy vazifalari quyidagilar hisoblanadi:
-iqtisodiyot tarmoqlarini rivojlantirishni makro darajada tahlil qilish;
-isteʼmol bozori tarmoqlarini rivojlantirishni tahlil qilish;
-sanoat tarmoqlarini rivojlantirishni tahlil qilish;
-xalqaro tajribalarni oʻrganish va reytinglar bilan ishlash;
-iqtisodiyotda mehnat unumdorligini oshirish omillarini tahlil qilish.
Markaz oʻziga yuklangan vazifalarga muvofiq quyidagi funksiyalarni amalga oshiradi:
a) iqtisodiyot tarmoqlarini rivojlantirishni makro darajada tahlil qilish sohasida:
-sanoat tarmoqlaridagi nomutanosibliklar, ishlab chiqarishga jalb etilmagan mineral-xomashyo, mehnat va ishlab chiqarish salohiyatini aniqlaydi, uning asosida mamlakatni istiqbolda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish boʻyicha takliflar ishlab chiqadi;
-mavjud mineral-xomashyo va qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini sanoat usulida chuqur qayta ishlash orqali yuqori qoʻshilgan qiymatli hamda raqobatdosh mahsulotlar ishlab chiqarishni tashkil etish va shu asosida eksport qilinayotgan mahsulotlar hajmi va turlarini koʻpaytirish boʻyicha tavsiyalar ishlab chiqadi;
-jahon iqtisodiyotida, shuningdek, Oʻzbekistonning strategik hamkor davlatlarida roʻy berayotgan iqtisodiy oʻzgarishlarni respublika manfaatlaridan kelib chiqib tahlil qilib boradi;
-hududlar va tarmoqlarni rivojlantirish maqsadida ishlab chiqarish kuchlarini samarali joylashtirish, hududlarning mavjud tabiiy va iqtisodiy salohiyatidan samarali foydalanishni koʻzda tutuvchi respublika sanoatini rivojlantirish strategiyalarini (modellarini) ishlab chiqishda ishtirok etadi;
-respublikaning import strukturasi tarkibini tahlil qilgan holda, ichki talabning import hisobidan qoplanayotgan qismini mahalliy mahsulotlar (tovarlar va xizmatlar) hisobidan qoplash imkoniyatlari boʻyicha takliflar ishlab chiqadi;
-tovar bozorlari oʻzgaruvchanligining ichki bozor va mahalliy ishlab chiqarishga taʼsirini baholaydi, ularning raqobat ustunliklarini, shuningdek, bozordagi vaziyatni belgilab beradigan sababli-oqibatli bogʻliqliklar va omillarni aniqlaydi.
b) isteʼmol bozori tarmoqlarini rivojlantirishni tahlil qilish sohasida:
-isteʼmol bozorlaridagi narxlar dinamikasi, talab va taklifning oʻzgarishlari holati toʻgʻrisida tahliliy maʼlumotnomalar va konyunktura sharhlarini tayyorlaydi;
-bozordagi tendensiyalarning oʻzgarishi yuzasidan monitoring oʻtkazadi va bozorlarni rivojlantirish borasidagi muammolar va xavflarni bartaraf etish boʻyicha tavsiyalar tayyorlaydi;
-respublika va hududlar boʻyicha tovarlarning strategik muhim turlari boʻyicha bozor konyunkturasi sharhini tayyorlaydi;
-isteʼmol bozorini talab yuqori boʻlgan tovarlar bilan toʻldirish boʻyicha tavsiyalar tayyorlaydi;
-tanlanma kuzatuvlar asosida oziq-ovqat xavfsizligini taʼminlash va bozorlarda narxlarning keskin tebranishining oldini olish maqsadida ayrim turdagi oziq-ovqat mahsulotlarining bozorlardagi narxlarini doimiy monitoring qilib boradi;
-ichki isteʼmol bozorida import tovarlariga boʻlgan talab va taklifni oʻrganadi, katta hajmda import qilinayotgan ayrim turdagi tovarlar bozori boʻyicha tadqiqotlar oʻtkazadi va konyunktura sharhlarini tayyorlaydi.
d) sanoat tarmoqlarini rivojlantirishni tahlil qilish sohasida:
-sanoat tarmoqlarining ishlab chiqarish salohiyatini, shu jumladan, eksportga yoʻnaltirilgan ishlab chiqarishlarni tahlil qiladi va oʻrganadi;
-sanoat tarmoqlarini hududlar bilan uzviy bogʻliqlikda rivojlantirish maqsadida mavjud xomashyo resurslari va ishlab chiqarish infratuzilmalari hamda ichki va tashqi bozorlar talablardan kelib chiqib, istiqbolli investitsiya loyihalarini joylashtirish boʻyicha tavsiyalar ishlab chiqadi;
-tarmoq bozorlarini tartibga solishda yangi innovatsiya mexanizmlarini joriy etish boʻyicha takliflar tayyorlashda ishtirok etadi;
-yangi turdagi sanoat mahsulotini ishlab chiqarish uchun zarur boʻlgan xomashyo bazasini oʻrganadi;
-xomashyo resurslari bilan iqtisodiyot tarmoqlarini barqaror taʼminlashda mavjud salohiyatdan samarali foydalanishni va yangi imkoniyatlarni aniqlashni nazarda tutuvchi yoʻnalishlar boʻyicha tahlillarni amalga oshiradi va takliflar tayyorlaydi;
-xorijiy sanoat mahsulotlari bozorlaridagi joriy va istiqbolli strategik yoʻnalishlari tahlili asosida mahalliy sanoat tarmoqlarini rivojlantirish boʻyicha tavsiyalar ishlab chiqadi;
-xorijiy va mahalliy sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish tendensiyalari tahlili natijalari asosida davriy sharhlar tayyorlaydi;
-hududlarda mavjud ishlab chiqarish quvvatlarini tahlil qiladi hamda ularning samaradorligini oshirish boʻyicha tavsiyalar kiritadi;
-quvvatlardan foydalanishda toʻsqinliklar va yoʻl qoʻyilayotgan kamchiliklarni aniqlash hamda ularni bartaraf etish boʻyicha takliflar kiritadi.
e) xalqaro tajribalarni oʻrganish va reytinglar bilan ishlash sohasida:
-iqtisodiy sohada turli integratsiya birlashmalari (MDH, YEOII va boshqalar) bilan hamkorlikning mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish istiqbollariga taʼsirini tahlil qiladi va hamkorlik aloqalarini kengaytirish boʻyicha takliflar ishlab chiqadi;
-xalqaro savdo tashkilotlari va ittifoqlariga aʼzo boʻlishda, shuningdek, yetakchi xorijiy mamlakatlar bilan hamkorlikni yoʻlga qoʻyishda sanoat sohasining ular bilan integratsiya jarayonlarini tahlil qiladi;
-mahsulotlar boʻyicha ichki ishlab chiqarish quvvatlari hamda mazkur mahsulotlarga nisbatan xorijiy bozorlardagi mavjud talabdan kelib chiqib, mahalliy ishlab chiqaruvchilarning tashqi bozorga chiqish imkoniyatlari yuzasidan takliflar ishlab chiqadi;
-xalqaro iqtisodiy reyting va indekslar bilan ishlashda ilgʻor xorijiy tajribadan kelib chiqqan holda xulosalar tayyorlaydi.
f) iqtisodiyotda mehnat unumdorligini oshirish omillarini tahlil qilish sohasida:
-mehnat unumdorligini oshirish bilan bogʻliq tadqiqotlarni amalga oshirish, uslubiy qoʻllanmalarni ishlab chiqish va joriy etishga tavsiyalar tayyorlash, shuningdek, mahalliy sanoat tarmoqlarida mehnat unumdorligini oshirish boʻyicha takliflar ishlab chiqish funksiyalarini amalga oshiradi;
-ishlab chiqarish jarayonida jahonning ilgʻor tajribasi hamda energiya va resurs tejamkorligini taʼminlovchi yangi texnologiyalarni oʻrganish asosida tavsiyalar ishlab chiqadi;
-davlat ulushi mavjud strategik tarmoq va korxonalarda mehnat unumdorligini oshirishning zamonaviy mexanizm va yondashuvlarini qoʻllash boʻyicha chora-tadbirlar ishlab chiqishda ishtirok etadi;
-ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish, YAIMda energiya va boshqa ishlab chiqarish resurslari tejamkorligini oshirish, sof va ekologik xavfsiz texnologiyalarni sanoat jarayonlarida qoʻllash, mahsulot tannarxini kamaytirishda zamonaviy mexanizm va yondashuvlarning qoʻllanilishi boʻyicha chora-tadbirlar ishlab chiqishda ishtirok etadi.